Program wyborczy

Założenia programowe Akcji Wyborczej Polaków na Litwie

– Związku Chrześcijańskich Rodzin

Wybory do Sejmu 2020

RODZINA ZDROWIE BEZPIECZEŃSTWO
LITWA KRAJEM WARTOŚCI I DOBROBYTU

Drodzy Mieszkańcy Litwy!

NASZE WARTOŚCI

Podstawą działalności Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin są wartości chrześcijańskie, wszyscy bowiem jesteśmy dziećmi Bożymi i przed Nim wszyscy jesteśmy równi – niezależnie od narodowości, przekonań politycznych i statusu społecznego. Jesteśmy jak jedna duża rodzina. Popieramy wartości tradycyjnej rodziny będącej podstawową komórką społeczeństwa. Działalność polityczną i społeczną rozumiemy przede wszystkim jako uczciwą i rzetelną służbę na rzecz drugiego człowieka i państwa.

„Gdzie Bóg jest na pierwszym miejscu, tam wszystko jest na swoim miejscu”
(Św. Augustyn)

Szczególną wagę przywiązujemy do wartości moralnych i sprawiedliwości społecznej, a w szczególności chrześcijańskiej koncepcji osoby ludzkiej oraz solidarności społecznej. Za cel stawiamy sobie realizację i obronę podstawowych ideałów naszej kultury i cywilizacji: rodziny, życia, prawdy, sprawiedliwości, godności i honoru.

Nadszedł czas, by mieszkańcy Litwy, dla których wartości chrześcijańskie, które legły u podstaw naszego bytu państwowego i stanowią istotę naszej tożsamości, mieli prawdziwą reprezentację na litewskiej scenie politycznej. By wszyscy Ci, dla których oparta na wartościach, uczciwa i sprawiedliwa Litwa jest ważną wartością, dla których wolność oznacza odpowiedzialność, upomnieli się o realizację swoich ideałów w życiu publicznym. Wartości te realizuje w litewskiej polityce Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin.

W naszej działalności i programie wyborczym pragniemy się oprzeć na wskazaniach Jana Pawła II zawartych w encyklice Veritatis Splendor:

„W odniesieniu do dziedziny polityki należy podkreślić, że uczciwość w kontaktach między rządzącymi a rządzonymi, jawność w administracji publicznej, bezstronność w rozstrzyganiu spraw publicznych, poszanowanie praw przeciwników politycznych, ochrona praw ludzi oskarżonych w procesach i sądach doraźnych, sprawiedliwe i uczciwe wykorzystanie pieniędzy publicznych, odrzucenie niegodziwych metod zdobywania, utrzymywania i poszerzania władzy za wszelką cenę — to zasady, które znajdują swe najgłębsze źródło, a jednocześnie uzasadnienie wartości osoby, w transcendentnej wartości osoby i w obiektywnych nakazach moralnych, dotyczących funkcjonowania państw.”

UCZCIWOŚĆ W KONTAKTACH POMIĘDZY WŁADZĄ A OBYWATELAMI

Władza powinna umieć słuchać i słyszeć to, czym żyją ludzie, jakie mają problemy i oczekiwania. Przedstawiciele narodu powinni zatroszczyć się o każdego człowieka, o każdą rodzinę. Szczególnej uwagi ze strony władz państwowych wymagają najbardziej potrzebujący pomocy mieszkańcy naszego kraju. Dlatego AWPL-ZChR zawsze stała i będzie stać po stronie najsłabszych. Walczyliśmy i będziemy walczyć o to, by życie każdego człowieka, a zwłaszcza nienarodzonych dzieci doczekało się w naszym kraju należytej ochrony prawnej, opowiadamy się za wzmocnieniem praw pracowniczych i gwarancjami społecznymi, szczególnie dla osób zmagających się z bezrobociem, niedostatkami życia oraz tymi, którzy ucierpieli z powodu epidemii koronawirusa. Szczególną pomocą i opieką chcemy otoczyć ludzi młodych i starszych oraz rodziny wielodzietne, którzy potrzebują dodatkowego wsparcia ze strony państwa, aby móc godnie żyć. Opowiadamy się za dodatkowymi nakładami na służbę zdrowia i opiekę społeczną. Ma to wyjątkowe znaczenie teraz, w dobie kryzysu spowodowanego konsekwencjami epidemii. W tej nadzwyczajnej i trudnej sytuacji nikt, żaden mieszkaniec Litwy, nie może być osamotniony i nie może pozostać bez pomocy. Każdy człowiek doświadczający nieszczęścia zasługuje na wsparcie i pomocną dłoń władzy państwowej i samorządowej. To dlatego w naszym programie tak wiele uwagi poświęcamy polityce prorodzinnej i prospołecznej oraz obronie interesu publicznego. Głos oddany na AWPL-ZChR, to głos w obronie ludzkich spraw.

BLIŻEJ LUDZI, BLIŻEJ LUDZKICH SPRAW

Nasze słowa i dążenia poparte są rzeczywistymi działaniami na rzecz obywateli, które staramy się z wielkim zaangażowaniem realizować poprzez naszych przedstawicieli w Sejmie, w koalicji rządowej, w Parlamencie Europejskim, Radzie Europy oraz w zarządzanych i współzarządzanych przez AWPL – ZChR samorządach, które będąc najbliżej ludzi, najlepiej znają ich problemy i potrzeby. Z tego też powodu opowiadamy się za zwiększeniem roli i samodzielności finansowej samorządów, aby lepiej realizować służebną funkcję polityki wobec ludzi. W tych samorządach, w których przedstawiciele AWPL-ZChR stanowią większość, stale wdrażane są obiecujące długofalowe projekty inwestycyjne, które będą służyć kolejnym pokoleniom w naszej Ojczyźnie: budowane są przedszkola, ośrodki pobytu dziennego dla osób niepełnosprawnych, szpitale, inwestycje kierowane są na obiekty kulturalne i oświatowe, przy jednoczesnym zachowaniu wymogów dyscypliny budżetowej. Patrzymy w przyszłość i wspieramy rozwój lokalnych wspólnot, które są najlepszym miejscem do działania na rzecz dobra wspólnego. Nie dążymy do władzy za wszelką cenę, chcemy jedynie, aby udział naszej partii w strukturach władzy był narzędziem do polepszania życia w naszym kraju. Idziemy po to, by budować, by jednoczyć, a nie dzielić ludzi, aby służyć, a nie rządzić.

OCHRONA MNIEJSZOŚCI NARODOWOWYCH

Mniejszości narodowe są kulturowym i historycznym bogactwem Litwy, a różnorodność etniczna i językowa jest jedną z największych wartości naszego kraju. Od wieków w naszym państwie żyli zgodnie obok siebie przedstawiciele różnych narodowości – Polacy, Rosjanie, Ukraińcy, Żydzi, Niemcy, Tatarzy, Karaimi, Łotysze, wnosząc swój wkład w budowę wspólnego państwa. Mniejszości narodowe powinny być przede wszystkim traktowane jako równoprawni obywatele naszego kraju, a próby skłócenia społeczeństwa ze względu na narodowość podejmowane przez niektórych polityków są godne potępienia.

ZJEDNOCZENI W RÓŻNORODNOŚCI

Ochronę prawną mniejszości narodowych na Litwie należy oprzeć na zapisach prawa międzynarodowego. Od 2004 roku Litwa jest członkiem Unii Europejskiej, której hasłem jest „zjednoczona w różnorodności”, dlatego Unia zaleca państwom otaczanie szczególną ochroną prawną tradycyjne mniejszości narodowe i językowe, do których zaliczają się również Polacy na Litwie jako mniejszość autochtoniczna. Prawa tych grup są zagwarantowane w traktatach, a dokumenty unijne powołują się w tych sprawach na Konwencję Ramową Rady Europy o Ochronie Mniejszości Narodowych, która jest wskazywana jako wzór do naśladowania dla państw członkowskich. Konwencja ta w sposób jednoznaczny określa prawa mniejszościowych wspólnot narodowych i językowych, biorąc je pod parasol prawny, a jednocześnie nakłada na państwa obowiązek przestrzegania standardów i bezwzględnej ochrony praw językowych, oświatowych, kulturowych oraz zachowania własnej tożsamości bez jakiejkolwiek dyskryminacji. Dodatkowo proponujemy, aby ochronę mniejszości narodowych oprzeć również na Europejskiej Karcie Języków Regionalnych i Mniejszościowych, która powinna stać się częścią prawa litewskiego. Wszyscy mieszkańcy Litwy powinni być zjednoczeni w różnorodności.

SWOBODNE ROZWIJANIE SWOJEJ TOŻSAMOŚCI

Osoby należące do mniejszości narodowych, które przyznają się do narodowości, kultury lub tradycji swojego narodu oraz uznają jego język za swój język ojczysty, muszą mieć bezwzględne prawo indywidualnie lub wespół z innymi członkami swej grupy do swobodnego wyrażania, zachowania i rozwijania swej tożsamości narodowej, kulturowej, językowej i religijnej. Ponadto zgodnie ze standardami międzynarodowymi muszą mieć prawo do swobodnego posługiwania się językiem mniejszości narodowej w życiu prywatnym i publicznie oraz używania swych imion i nazwisk w brzmieniu języka mniejszości narodowej. Niedopuszczalne są jakiekolwiek działania mogące doprowadzić do asymilacji członków mniejszości narodowej wbrew ich woli oraz działania, które prowadziłyby do zmian narodowościowych na obszarach zamieszkanych przez mniejszości narodowe. Imiona i nazwiska, jako dobra osobiste człowieka, powinny podlegać ochronie prawnej, zarówno cywilnoprawnej, jak i administracyjnej. Ochrona ta jest uzasadniona m.in. tym, że z imieniem i nazwiskiem związany jest szczególny ładunek emocjonalny. W tym kontekście ważne jest również i to, że nazwisko należy potraktować nie tylko jako dobro indywidualne, lecz również jako dobro rodziny.

Zgodnie z Konwencją Ramową RE w rejonach tradycyjnie zamieszkałych przez znaczącą ilość osób należących do mniejszości narodowej szczególnej ochronie podlegać musi oświata mniejszości narodowych oparta na prawie do nauczania dzieci w szkołach w języku ojczystym.

REPRYWATYZACJA I AKTYWNE ODZYSKIWANIE MIENIA

Państwo powinno bezwzględnie dbać o ochronę własności prywatnej. Pokolenia mieszkańców Litwy pracowały na to, aby ich potomkowie posiadali środki konieczne na rozwój społeczny i spokojne życie kolejnych pokoleń swoich rodzin. W latach, kiedy AWPL-ZChR pracuje w koalicji w samorządzie m. Wilna znacznie wzrosła liczba zaprojektowanych działek do zwrotu przez władze stołeczne. W tym roku takich zaprojektowano 1100, zaś ogółem od roku 2018 – 1846. Znaczna część osób odeszła na zawsze nie doczekawszy się zwrotu swej ojcowizny, a inni wzbogacili się ich kosztem. Tam, gdzie niemożliwy jest zwrot w naturze proponujemy wypłacenie rekompensaty za niezwróconą ziemię (własność) przy zastosowaniu cen rynkowych. Jasno domagamy się zatem przyspieszenia zwrotu mienia w Wilnie, a także domagamy się aktywnej polityki zwrotu mienia zagrabionego w czasie ostatniej wojny i w czasach sowieckich.

LUSTRACJA GWARANCJĄ BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

Opowiadamy się za pełną lustracją życia publicznego, a w szczególności politycznego w naszym kraju, gdyż jest to gwarancją funkcjonowania w pełni uczciwego i suwerennego państwa. W 2015 r. nazwiska byłych tajnych współpracowników zostały kolejny raz przez Sejm utajnione na okres 75 lat, co jest działaniem wielce szkodliwym dla bezpieczeństwa państwa. Niestety osoby utajnione przed opinią publiczną, wciąż mogą być szantażowane przez obce służby lub osoby, które weszły w posiadanie ich teczek personalnych i skłaniane do określonych działań na szkodę Litwy, co potwierdził zresztą szef DBP (Departamentu Bezpieczeństwa Publicznego). AWPL-ZChR już od kilku lat zabiega o ujawnienie nazwisk tajnych współpracowników byłych służb specjalnych. Projekt ustawy lustracyjnej frakcja AWPL-ZChR zarejestrowała w Sejmie we wrześniu 2017 roku, ale został on odrzucony w pierwszym czytaniu. W 2018 roku frakcja projekt ponowiła i w czerwcu tegoż roku był on przyjęty w pierwszym czytaniu. Dalsze jego rozpatrywanie było długo odkładane. W czerwcu 2020 roku w drugim czytaniu Sejm znów odrzucił projekt ustawy lustracyjnej. Przeprowadzenie lustracji jest koniecznością. Upublicznienie byłych współpracowników tajnych służb uchroni ich przed szantażem, czyli zwiększy się bezpieczeństwo kraju. Ponadto zostanie oczyszczona atmosfera z podejrzeń i niejasności wokół polityków.

NOWOCZESNA E-ADMINISTRACJA

Ważnym elementem jest szerokie wprowadzenie powszechnego dostępu e-administracji, aby każdą sprawę można było załatwić również przez internet. Z powodów wyzwań cywilizacyjnych Litwę musi być stać na zapewnienie w pełni bezpłatnego dostępu do szerokopasmowej sieci internetowej dla wszystkich mieszkańców, ale i zagwarantowanie możliwości załatwiania spraw urzędowych za pośrednictwem Internetu. Korzyści wynikające z powszechnej cyfryzacji usług publicznych są następujące:

Wdrożenie założeń e-Administracji automatycznie wymusza modernizację obecnej administracji, co bardzo istotnym stopniu przyczyni się do podniesienia jakości usług, ograniczenia niepotrzebnych wydatków.
Realizacja usług w zautomatyzowanym zdalnym systemie w znaczny sposób zwiększy jego przejrzystość i ograniczy czynniki korupcyjne.
Wprowadzenie oszczędności czasu (wszystkich stron) oraz oszczędności finansowych.
Poprawi się dostęp do usług oferowanych przez administrację państwową dla osób niepełnosprawnych.
Zwiększenie dostępności urzędów – 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.
Systemy e-Administracji są najtańszą i najskuteczniejszą metodą realizacji prawa dostępu obywateli do informacji publicznej.

Przyjęcie przez automatyczny system poszczególnych elementów procesów usług administracji państwowej odciąży pracowników, umożliwiając im realizację zagadnień merytorycznych zamiast technicznych. Wiąże się to z oszczędnościami, a także ze znacznym podniesieniem jakości oferowanych usług.

URZĘDY BLIŻEJ MIESZKAŃCÓW ORAZ DWUSZCZEBLOWY SAMORZĄD

Dzisiaj w naszym kraju można odnieść wrażenie, że władze, wizję państwa i oczekiwania obywateli dzieli ogromna przepaść. Już w ubiegłej kadencji podkreślaliśmy konieczność decentralizacji struktur zarządzania, a w tym programie zawarliśmy konkretną propozycję poszerzenia uprawnień samorządu terytorialnego. Z tych samych powodów opowiadamy się za dwuszczeblowym samorządem terytorialnym w kraju.

Liczba radnych wybieranych w powszechnych wyborach samorządowych (1524 radnych) jest zbyt mała. W poszczególnych samorządach, dla przykładu w mieście Wilnie, na jednego radnego przypada nawet kilkanaście tysięcy mieszkańców. Jest to wskaźnik znacznie odbiegający od standardów przyjętych w państwach na Zachodzie. Rozwój samorządności, zwiększenie liczby radnych – to wszystko można zapewnić poprzez wprowadzenie w gminach, a takowych jest na Litwie 550, drugiego szczebla samorządu, czyli samorządu gminnego. Częściowe przekazanie uprawnień przez samorządy miejskie i rejonowe na rzecz usamodzielnionych gmin wzmocniłoby samorządy, przyczyniłoby się do aktywizacji wyborców i ich przedstawicieli. W zależności od wielkości gminy, do rad gminnych można by wybierać od 15 do 30 radnych. Niezmiernie ważne jest to, że tacy radni byliby wybierani, podobnie jak radni w samorządach rejonowych i miejskich, w powszechnym, tajnym i wolnym głosowaniu. To nie wymaga dodatkowych nakładów finansowych, tym niemniej zapewni bardziej demokratyczny i powszechny sposób wybierania przedstawicieli, bowiem, co stwierdzamy z ubolewaniem, obecny tryb kształtowania wspólnot czy wybory sołtysów aktywizują jedynie znikomą część wspólnoty lokalnej. Nie wymaga to również dodatkowych wydatków na zarządzanie samorządami – struktury te mogłyby działać w pomieszczeniach gmin. Liczba zatrudnionych osób nie uległaby zmianie (5-8 osób – w zależności od wielkości gminy), ale pozwoliłoby to na stworzenie jednostki samorządu terytorialnego posiadającej własne funkcje, budżet, nawet nieduży, w sposób demokratyczny wybierający starostę i sprawujący różnorodne funkcje z zakresu zarządzania. Dzięki temu najbliższym dla każdego obywatela stałby się samorząd gminny, który najlepiej zna problemy i oczekiwania swoich mieszkańców. Hasło „samorząd bliżej ludzi” nabrałoby dosłownego znaczenia.

MNIEJSZY PARLAMENT

Na Litwie mamy zbyt duży parlament. Proponujemy zmniejszenie liczby posłów ze 141 do 101 parlamentarzystów. W celu polepszenia jakości pracy Sejmu proponujemy wprowadzenie dodatkowych wymogów dla kandydatów na posłów. Proponujemy, by o mandat poselski mogli się ubiegać obywatele posiadający określone doświadczenie bądź wiedzę z zakresu zarządzania państwem. Kandydaci na posłów powinni co najmniej jednokrotnie być wybrani do rady samorządu bądź co najmniej dwukrotnie wystartować w wyborach samorządowych.

Ponadto proponujemy zmniejszenie liczby ministerstw w drodze połączenia niektórych z nich (dla przykładu Ministerstwa Gospodarki i Innowacji oraz Energetyki), bowiem funkcje niektórych resortów pokrywają się. W ten sposób można zapewnić bardziej wydajną pracę ministerstw, zmniejszyć aparat biurokratyczny i zaoszczędzić pieniądze podatników.

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI I BEZPIECZEŃSTWO

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin zawsze podkreślała znaczenie uczciwości i sprawiedliwości w polityce. O uczciwości nie tylko mówimy, ale przede wszystkim nią się kierujemy. Wiemy doskonale, że wymiar sprawiedliwości potrzebuje zmian, szczególnie przyspieszenia postępowań sądowych, a także zwiększenia społecznej kontroli nad sądownictwem w sytuacji, gdy nie zakończone są kwestie lustracyjne. Sądy muszą działać sprawie i w interesie społecznym, a wyroki zapadać sprawnie w sprawach gospodarczych i cywilnych. Wymierzanie kar za popełnianie przestępstw musi być nieuchronne. W życiu publicznym nie ma miejsca na korupcję. Z korupcją należy walczyć nie słowem, a rzeczywistymi czynami. Stoimy na stanowisku, że biznes należy oddzielić od polityki. Będziemy kontynuowali dzieło tworzenia prawa skierowanego nie tylko na zwalczanie przejawów korupcji, ale przede wszystkim na usuwanie przyczyn korupcji. Wobec skorumpowanych urzędników i polityków będziemy stosowali najbardziej rygorystyczne środki.

SĘDZIOWIE POKOJU I ŁAWY PRZYSIEGŁYCH

Mając na celu zwiększenie zaufania obywateli do instytucji państwowych i zwiększenie ich udziału w procesach zarządzania państwem będziemy apelowali do mieszkańców o aktywne zgłaszanie propozycji i opinii w trakcie opracowywania aktów prawnych. Będziemy dążyli do zapewnienia, by system regulacji prawnych funkcjonował na Litwie sprawnie, aby był nieskomplikowany i zrozumiały. Proponujemy wprowadzenie instytucji tzw. sędziów pokoju, którzy rozpoznawać mogliby małe i proste sprawy cywilne i gospodarcze, w których wysokość roszczeń nie przekracza 2500 euro. Sędziowie pokoju powinni też orzekać w sprawach o wykroczenia drogowe i tzw. drobne spory sąsiedzkie.

Będziemy też dążyli do zapewnienia efektywnej pracy organów ścigania poprzez doskonalenie kompetencji sędziów, śledczych i policjantów. Proponujemy nie tylko wprowadzenie, ale też wzmocnienie instytucji ławy przysięgłych w systemie prawnym na Litwie. Ta instytucja doskonale działa w rozwiniętych krajach demokratycznych i doskonale wspiera edukację obywatelską ograniczając przy tym korupcję i ilość jawnie niesprawiedliwych wyroków. Ławy przysięgłych pozwoliłyby na większe zaufanie obywateli do wymiaru sprawiedliwości.

NOWA POLITYKA PRORODZINNA I MIESZKANIOWA W DOBIE EPIDEMII

Zdecydowanie popieramy wszelką politykę wzmacniającą rodziny i chroniącą życie. Jeszcze w 2005 r. AWPL-ZChR skierowała pod obrady Ustawę o Ochronie Życia Poczętego, która w pierwszym czytaniu została przyjęta w 2006 r., ponownie zgłoszona w 2013 r. i w pierwszym czytaniu została przyjęta w 2016 r. Rodziny w naszym państwie również powinny nareszcie doczekać się należytej uwagi i wsparcia ze strony państwa. Rodzina jest skądinąd podstawową komórką naszego społeczeństwa, zapewniającą przyszłość naszemu państwu: wzrost demograficzny, gospodarczy, rozwój społeczny, kulturalny, naukowy. Dlatego właśnie rodziny powinny być priorytetem polityki państwa, a głównym celem – zapewnienie ich dobrobytu. Sejm bieżącej kadencji uchwalił również Ustawę o Umocnieniu Rodziny aktywnie popieraną przez AWPL-ZChR.

Przedstawiciele Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin przedłożyli wiele propozycji skierowanych na wzmocnienie rodzin. Niemniej, epidemia koronawirusa SARS-CoV-2 spowodowała prognozę spadku PKB w roku 2020 o około 7,3 proc. Zabiegi władz o ograniczenie skutków epidemii dla gospodarki nie mogą spowodować cięć w programach społecznych. Odwrotnie, mieszkańcy powinni otrzymać państwową i wymierną pomoc, która będzie w najbliższym czasie wzmacniała popyt. Skutki kryzysu wywołanego przez epidemię nie powinny spowodować dalszego wzmocnienia niepokojącego kryzysu demograficznego, a polityka prorodzinna powinna być projektowana na dekady. Od momentu uzyskania niepodległości populacja Litwy skurczyła się o jedną czwartą. W 1990 roku mieszkało w naszym kraju 3,7 mln ludzi, dziś natomiast tylko 2,794 mln. Według prognoz Eurostatu w 2040 na Litwie będzie mieszkało już tylko 2 mln. Winę za taki stan ponoszą dwa czynniki. Po pierwsze: mniejsza dzietność, która spowodowała, że od upadku ZSRR liczba urodzin spadła o jedną trzecią. Po drugie: emigracja, która proporcjonalnie do liczby ludności pozostaje jedną z najwyższych w Europie. Na przykład w 2016 roku opuściło kraj 51 tys. osób. Według badań socjologicznych aż 90,4 proc. młodych mieszkańców Litwy deklaruje, że są gotowi wyjechać na stałe za granicę, gdyby w innym państwie znaleźli dobrze płatną pracę w swoim zawodzie. Za tymi danymi kryje się niski poziom optymizmu społecznego i niewiara w zmianę sytuacji. Niestety, sytuacja nadal sprzyja pogłębianiu nierówności społecznych i zapaści prowincji. Na przykład 20 proc. obywateli Litwy o najwyższych dochodach zarabia 7,5 razy więcej niż 20 proc. osób o najniższych dochodach. Litwa staje demograficzną pustynią. Są też takie rejony, w których na 1 km kwadratowy przypada zaledwie 5 mieszkańców. Depopulacja to w dłuższej perspektywie zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego i rozwoju gospodarczego państwa. Bez stałego przyrostu naturalnego nie da się zbudować pomyślności ekonomicznej. Starzenie się społeczeństwa nie pozwala zaspokoić wielu podstawowych potrzeb. Dlatego stawiamy na nową, wzmocnioną politykę prorodzinną z myślą o przyszłości kraju i przyszłych pokoleń, przedstawiając rozwiązania prospołeczne, które będą wspierać litewską rodzinę.

„TARCZA SPOŁECZNA”

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin postanowiła zatem przedstawić program „TARCZA SPOŁECZNA”. Poparcie większości w Sejmie już uzyskał prorodzinny projekt AWPL-ZChR: na Litwie została wprowadzona Karta Rodziny, która uprawnia rodziny wielodzietne do wielu zniżek i ulg. Postulujemy również zwiększenie świadczeń na dzieci do 120 euro na każde dziecko i 200 euro na dziecko niepełnosprawne lub wychowujące się w rodzinie o niskich dochodach. Dodatek powinien przysługiwać na opiekę nad dzieckiem od jego urodzenia do 18. roku życia. Jednorazowy zasiłek z tytułu urodzenia albo adopcji dziecka powinien wynosić 500 euro. Tego typu rozwiązanie uważamy za możliwe po opodatkowaniu instytucji finansowych i sklepów wielkopowierzchniowych. Ponadto rodziny, w których wychowuje się 3 dzieci (i więcej) a ich dochód zaliczany jest do rodzin o niskich dochodach, powinny być zwolnione z podatku dochodowego w całości.

Małe firmy rodzinne powinny być zwolnione w pierwszym roku działalności z ciężarów podatkowych. Stawka VAT na żywność pierwszej potrzeby powinna być ograniczona, a produkty konieczne dla wychowywania niemowląt (pieluszki, mleko itd.) powinny być zwolnione z VAT. Ponadto proponujemy zmniejszenie VAT do 5 % na artykuły pierwszej potrzeby, tj. podstawowe przetworzone artykuły spożywcze: żywność na bazie zbóż, produkcję mięsną, produkty mleczne oraz nieprzetworzone produkty rolne: mięso, warzywa, owoce, jajka itp. Zmniejszenie VAT na artykuły pierwszej potrzeby pozwoliłoby zmniejszyć ceny na nie, co byłoby niezwykle ważne dla osób o niskich dochodach, ponadto przyczyniłoby się do zwiększenia konsumpcji w kraju.

„WŁASNY DOM” I INWESTYCJE W AGROTURYSTYKĘ

Na terenach słabo zurbanizowanych powinien zostać zainicjowany program „WŁASNY DOM”, tj. wsparcia budowy tanich domów o konstrukcji szkieletowej (typ. norweski, kanadyjski) w celu rozwoju agroturystyki z wykorzystaniem dopłat do wytwarzania energii z zasobów fotowoltaicznych i małych farm wiatrowych. Czas na efektywne wykorzystanie naszej natury i piękna naszej litewskiej ziemi. Co do zasady, ten program powinien być również skierowany do obywateli powracających na Litwę oraz naszych rolników, którzy szukają sposobu na utrzymanie swoich rodzin. Bezwzględnie aktywniej należy zadbać o wzrost dopłat na te projekty ze środków Unii Europejskiej.

Środki z budżetu państwowego kierowane na dzieci, umacnianie rodzin i wspieranie powrotu do Ojczyzny obywateli Litwy, którzy wyjechali z naszego kraju w poszukiwaniu godnych warunków do życia, to nie wydatek, a dobra inwestycja na przyszłość. Ponadto decyzja ta będzie miała dodatni wpływ podatkowy, bowiem przyczyni się do pobudzenia konsumpcji wewnętrznej, zwiększy obroty i wpływy do budżetu, dodatnio wpłynie na wskaźniki gospodarcze w rejonach.

PROGRAM POMOCY W ZATRUDNIENIU DLA MŁODYCH MATEK

Chcąc wspierać rodzinę konieczne jest zapewnienie stabilnego zatrudnienia dla młodych matek. Będziemy popierali bazę ustawodawczą, która ma na celu wzmocnienie poziomu ochrony kobiet w ciąży w miejscu pracy i długości urlopu macierzyńskiego oraz zapewnić kobietom możliwość powrotu do poprzedniej pracy po urlopie macierzyńskim bez żadnej dyskryminacji ze strony pracodawcy. Wprowadzimy poprawki do aktów prawnych w celu zapewnienia, by za każde urodzone dziecko wiek emerytalny kobiety został skrócony o rok. Będziemy dążyli do budowy żłobków-przedszkoli, zwłaszcza w tych miejscowościach, w których brakuje miejsc przedszkolnych lub są kolejki chętnych do zapisania dzieci do tych placówek. Proponujemy, by państwo wdrożyło program zatrudnienia wychowawczyń poprzez umożliwienie pozostania na rynku pracy kobietom w starszym wieku.

NOWA POLITYKA SOLIDARNOŚCI POKOLENIOWEJ

Pośpieszne i nie do końca przemyślane wprowadzenie euro w naszym kraju, którego pomysłu AWPL-ZChR nie poparł, poskutkowało szeregiem negatywnych konsekwencji dla mieszkańców. Z przykrością należy odnotować, że jak prognozowała nasza partia, przejście na euro spowodowało gwałtowny wzrost cen. Powinniśmy szczególną troską otoczyć obywateli najbardziej narażonych na ubóstwo, którzy bez odpowiedniego wsparcia nie będą w stanie poradzić sobie z konsekwencjami nieprzemyślanych w przeszłości decyzji gospodarczych.

Jedną z takich grup społecznych są emeryci. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie godnej starości dla osób, które przez całe życie pracowały na rzecz państwa. Ogromna przepaść pomiędzy cenami a dochodami osób starszych nie zapewnia im dzisiaj godnego poziomu życia.

„TRZYNASTA EMERYTURA” I „BON WYPOCZYNKOWY”

Chcemy, aby nasi emeryci otrzymywali tzw. „trzynastą emeryturę”, tj. dodatkowe świadczenie roczne, które chociaż w części pokryje zaspokojenie ich podstawowych potrzeb, a także pozwoli im wierzyć, że ich wieloletni wkład w rozwój kraju jest doceniony przez władze i kolejne pokolenia. Każdy emeryt powinien otrzymać też co roku tzw. „bon wypoczynkowy” o wartości 200 euro i mieć możliwość dowolnego jego wykorzystania w celu dokonania nim płatności za zakwaterowanie w gospodarstwach agroturystycznych i wybranych miejscowościach wypoczynkowych w naszym kraju. Poza aktywizacją osób starszych będzie to stanowiło dodatkowe wsparcie dla terenów rolniczych i stymulowało rozwój agroturystyki w czasie szczególnym, tj. kryzysu wywołanego epidemią koronawirusa. Ponadto chcemy wzmocnienia szerszego programu aktywizacji osób starszych w oparciu o tzw. „uniwersytety trzeciego wieku”, a zatem skierowania do osób starszych oferty prorozwojowej, np. bezpłatnych szkoleń z obsługi komputerów, warsztatów zajęciowych, itd.

POLITYKA ZATRUDNIENIA

AWPL-ZChR opowiada się przeciwko forsowaniu nowego modelu społecznego, który znacznie uszczupliłby prawa pracownicze i gwarancje społeczne. Popieramy zmiany, które są korzystne w kontekście rozwoju gospodarczego i aktywizacji przedsiębiorców, ale nie kosztem pracujących. Istnieją inne sposoby poprawy warunków do inwestowania, można dla przykładu zmniejszyć podatki bądź ceny na zasoby energii. Jesteśmy przeciwko liberalizacji Kodeksu pracy, który uszczupliłby prawa pracownicze i nie przyniósłby namacalnych i korzystnych efektów dla gospodarki Litwy, a jedynie wprowadziłby chaos na rynku pracy. Dla przykładu Estonia, która zliberalizowała stosunki pracy, nie odnotowała większego wzrostu gospodarczego.

Akcja Wyborcza Polaków – Związek Chrześcijańskich Rodzin w dalszym ciągu będzie pracowała na rzecz podnoszenia wynagrodzenia pracowników sektora publicznego zatrudnionych na podstawie umowę o pracę. Już od kilku lat, mimo wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę, wypłaty pracowników tej kategorii pozostają na podobnym poziomie i w szybkim czasie mogą zrównać się z minimalnym wynagrodzeniem za pracę. Byłoby to niesprawiedliwe, bowiem wynagrodzenie za niewykwalifikowaną pracę nie może być zrównane z wypłatą za pracę, która wymaga wykształcenia wyższego uniwersyteckiego, jest bardzo odpowiedzialna, wymaga kwalifikacji i specyficznej wiedzy. Proponujemy zmianę metody naliczania wynagrodzeń dla takich pracowników, bowiem obecnie stosowana jest nieadekwatna w kontekście obecnych realiów.

WZMOCNIENIE OŚWIATY

Troska o oświatę, jakość nauki i studiów stanowi gwarancję konkurencyjności krajowej gospodarki na rynkach europejskich i światowych. Oświata stanowi najważniejszą przesłankę perspektywicznego rozwoju kraju. Kształtuje ona poglądy ludzi i kształci ich umiejętności służące budowie bardziej bezpiecznego, zdrowego i bogatego świata, tzn. polepsza jakość życia.

Reforma oświatowa zapoczątkowana niegdyś przez koalicję konserwatywno-liberalną w zasadzie zniszczyła sprawnie funkcjonujący system oświatowy na Litwie. Nietrudno o wrażenie, że brak było wizji w tej dziedzinie, zaś obecny system oświatowy należy udoskonalić tak, by zapewniał wysokiej jakości nauczanie i odpowiadał międzynarodowym standardom oraz potrzebom litewskiego rynku pracy. Opowiadamy się za tym, by podczas przeprowadzania reform oświatowych główną wytyczną było dobro uczniów, młodzieży, by wsłuchano się w ich potrzeby i oczekiwania. Opowiadamy się za zachowaniem szkół wiejskich, aby placówka oświatowa nie oddalała się od miejsca zamieszkania dzieci, naszym dążeniem jest zapewnienie świadczenia jakościowych usług oświatowych w bezpiecznych warunkach, które są zgodne z najnowszymi wymaganiami.

Proponujemy odstąpienie od wadliwej zasady finansowania „koszyczka ucznia”. Mając na celu zapewnienie zrównoważonego rozwoju oświaty mniejszości narodowych opowiadamy się za przywróceniem tradycyjnego modelu oświaty mniejszości narodowych, który z sukcesem działał do 2010 roku. W tym obszarze również konieczny jest dialog pomiędzy władzami a obywatelami państwa, zwłaszcza przedstawicielami mniejszości narodowych, których oświata i nauczanie w języku ojczystym musi być pod ochroną prawną zgodną ze standardami międzynarodowymi.

Akcja Wyborcza Polaków – Związek Chrześcijańskich Rodzin nadal będzie aktywnie podnosić kwestię zrównania wynagrodzeń pedagogów zatrudnionych w placówkach przedszkolnych i wczesnoszkolnych oraz nauczycieli. Niezwykle ważne jest czynienie starań w celu utrzymania i zwiększenia prestiżu zawodu nauczyciela. Należy stworzyć dla pedagogów należyte warunki do pracy i w sposób godny ich wynagradzać, stosownie do trudnej misji jaką pełnią w społeczeństwie.

REFORMA SZKOLNICTWA

Niezbędne są zmiany w szkołach ogólnokształcących. Badania wskazują, że dzieci na Litwie są najbardziej obciążane w szkołach i mają najmniej czasu wolnego po lekcjach. Z drugiej zaś strony w szkole ogólnokształcącej mało uwagi poświęca się kształtowaniu kompetencji kluczowych (komunikowania, pracy w grupie, myślenia twórczego itp.) oraz wartości prospołecznych (obopólnej pomocy, szacunku wobec osób starszych itp.). Szkoła ogólnokształcąca coraz mniej uwagi poświęca kształceniu moralności, wskutek czego traci sama szkoła (szyderstwa kierowane pod adresem nauczycieli, uczniów, nieuczęszczanie do szkoły) oraz uczniowie (ich przyszłość, kariera), konsekwencje odczuwa również całe nasze społeczeństwo (przestępczość, działania antyspołeczne, przemoc itp.). Opowiadamy się za odciążeniem uczniów i młodzieży w szkołach, rozwojem działalności pozalekcyjnej i większą aktywnością oraz prowadzeniem nauczania w duchu moralności publicznej i tradycyjnych wzorców społecznych.

Proponujemy przeprowadzenie reformy szkół zawodowych. Będziemy apelowali do młodzieży, by nie wybierała „modnych” zawodów, lecz te, które mają lub będą miały popyt na rynku pracy. Będziemy popierali współpracę szkół zawodowych i biznesu, popieramy pomysł praktyk zawodowych. Chcemy rozwoju poradnictwa zawodowego, które przedstawi młodemu pokoleniu realne możliwości zatrudnienia po uzyskaniu zawodu lub danych umiejętności. Zmiany są niezbędne również w systemie szkolnictwa wyższego. Obecnie zbyt często podnoszona jest kwestia finansowania szkolnictwa wyższego, a jakość studiów schodzi na drugi plan. Tymczasem jakościowe szkolnictwo wyższe jest gwarantem rozwoju gospodarczego w naszym kraju.

INWESTYCJE W BADANIA NAUKOWE

Konieczne jest zapewnienie, by doskonalenie naukowe i twórcze oraz system nauki i studiów spełniały oczekiwania społeczeństwa i gospodarki. Będziemy dążyli do jego otwartości i integracji z międzynarodowym środowiskiem badań naukowych i szkolnictwa wyższego. Będziemy też dążyli do zapewnienia dostępności szkolnictwa wyższego dla wszystkich grup społecznych, aby mniejsze dochody czy miejsce zamieszkania (np. miejscowość wiejska) nie ograniczały szans i możliwości młodzieży do podjęcia studiów. Potrzebujemy znacznie wyższych nakładów na rozwój badań naukowych.

SŁUŻBA OCHRONY ZDROWIA BLISKO OBYWATELA

ORAZ NOWOCZESNE METODY LECZENIA

Efektywne i rozsądne finansowanie systemu zdrowotnego nie jest bezcelowym wydawaniem pieniędzy tylko inwestycją w zdrowsze społeczeństwo. Niewątpliwie naszym sukcesem jest fakt, że od 1 lipca 2020 weszła w życie ustawa o bezpłatnych lekach dla seniorów od 75. roku życia, o którą postulowała AWPL-ZChR. W kolejnej kadencji parlamentu chcemy zdecydowanie dofinansować system podstawowej opieki zdrowotnej tak, aby zmaksymalizować wykrywalność chorób tak wcześnie, jak się tylko da. Uważamy za celowe, aby inwestować środki nie tylko w wykrywanie chorób onkologicznych, ale również w najnowocześniejsze generacje leków, jakie są dostępne na rynku światowym, do których każdy chory powinien mieć bezpłatny dostęp. To samo dotyczy terapii i leczenia osób chorych na choroby rzadkie. Zdecydowana poprawa powinna dotyczyć opieki zdrowotnej osób w podeszłym wieku. Litwa, jak większość państw na świecie zmaga się z problemem starzenia społeczeństwa, a co za tym idzie, z chorobami charakterystycznymi dla wieku starszego. Dlatego chcemy dofinansować zatrudnianie w placówkach służby zdrowia lekarzy geriatrów, specjalizujących się w leczeniu ludzi starszych, aby ich życie stało się jakościowo lepsze.

Placówki opieki zdrowotnej powinny być jak najbliżej mieszkańców. Dlatego jesteśmy przeciwko zamykaniu szpitali i ambulatoriów w mniejszych miejscowościach. Osoby niepełnosprawne lub osoby, na których utrzymaniu są osoby niepełnosprawne, a także osoby ze stwierdzonymi przewlekłymi chorobami oraz osoby o dochodach poniżej granicy ubóstwa powinny mieć możliwość odliczenia od dochodu wydatków na zakup leków, jeżeli w danym miesiącu wydali na leki więcej niż 30 euro. Odliczeniu podlegałaby nadwyżka powyżej ustalonego limitu. Ulga ta byłaby wyciągnięciem ręki do najbardziej skrzywdzonych i najuboższych. Będziemy silnie wspierali programy prewencyjne, promujące walkę z chorobami cywilizacyjnymi i zawodowymi oraz inicjatywy prozdrowotne, a zwłaszcza zdrowego stylu życia.

REFORMA SYSTEMU PODATKOWEGO

Produkt Krajowy Brutto generuje każdy pracujący obywatel. To dzięki głosom posłów AWPL-ZChR Sejm przyjął Ustawę o Reformie Podatkowej wprowadzającą podatek dyferencyjny. Głównym problemem systemu podatkowego w naszym kraju jest to, że największy ciężar podatkowy dźwigają osoby najmniej zarabiające. Należy zróżnicować możliwości różnych grup obywateli do wywiązywania się z obowiązku płacenia podatków i przyczyniania się do wspólnego dbania o państwo. Opowiadamy się za progresywnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych i proponujemy wprowadzenie podatków solidarnościowych dla tych struktur biznesowych, które, mimo że zarabiają w naszym kraju najwięcej, do budżetu odprowadzają znikome kwoty.

Będziemy dążyli do:

Wdrożenia zasady solidarności podatkowej, zgodnie z którą bogatszy płaci więcej (podatek w wysokości 1 euro dla osób otrzymujących minimalne wynagrodzenie miesięczne;
Zmniejszenie VAT do 5 procent na artykuły żywnościowe.

Instytucje finansowe odnotowują na Litwie ogromne zyski, ale do niedawna płaciły niewielkie podatki. Dobre praktyki stosowane w innych państwach pokazują, że opodatkowanie instytucji finansowych jest rozwiązaniem słusznym i efektywnym. Na Litwie na jesieni 2019 roku w pierwszym czytaniu przyjęto projekt Ustawy o Instytucjach Finansowych przewidujący opodatkowanie aktywów bankowych. Głównym celem wprowadzenia tych podatków jest zapewnienie dodatkowych wpływów do budżetu oraz sprawienie, by banki przyczyniły się do budowy dobrobytu w państwie. Uzyskane dodatkowe wpływy do budżetu mogą być wykorzystane do realizacji ukierunkowanej polityki społecznej, szczególnie w sytuacji spowolnienia gospodarczego wynikającego z epidemii SARS-CoV-2. Te same zasady chcemy zastosować w odniesieniu do opodatkowania sklepów wielkopowierzchniowych.

DODATKOWE PIENIĄDZE NA POLITYKĘ SPOŁECZNĄ Z USZCZELNIENIA SYSTEMU PODATKOWEGO

Realizacja projektów prospołecznych, a zwłaszcza prorodzinnych, zawartych w naszym programie ma duże znaczenie dla mieszkańców Litwy, szczególnie w dobie kryzysu spowodowanego epidemią koronawirusa, który wymaga od nas zwiększenia ochrony rodzin, seniorów, młodzieży, miejsc pracy i wszystkich osób dotkniętych skutkami kryzysu w ostatnich kilku miesiącach. Do osiągnięcia tego celu niezbędne jest pozyskanie dodatkowych środków w budżecie państwa, które będą przeznaczone na politykę społeczną. Jak pokazuje doświadczenie niektórych państw unijnych, w tym Polski, jest to możliwe poprzez skuteczne uszczelnienie systemu podatkowego, zwłaszcza w przypadku VAT i ograniczenie szarej strefy w gospodarce. Dzięki sprawnemu ściąganiu podatków wzrosną dochody litewskiego budżetu. Dodatkowe uszczelnienie podatków wyrówna warunki konkurencji między przedsiębiorcami. Istotnym źródłem zasilającym budżet jest również akcyza. Wprowadzenie regulacji wymierzonych w nielegalny obrót paliwami wyrówna warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki temu wzrośnie też legalna sprzedaż paliw. Na lukę podatkową składa się kilka elementów, w tym szara strefa i błędy administracyjne. Wielki problem stanowią wyłudzenia, na których państwo traci najwięcej. Dlatego w pierwszej kolejności należy skoncentrować się na uszczelnieniu systemu podatkowego poprzez ograniczenie działalności przestępczej.
Dlatego proponujemy rozwiązania uszczelniające system podatkowy, zwłaszcza VAT, które przyniosą budżetowi dodatkowe dochody. Większe wpływy z VAT i CIT są możliwe przez stworzenie prawa, które wyeliminuje agresywne techniki optymalizacji podatkowej. Jesteśmy też za wprowadzeniem pakietu paliwowego, który uporządkuje zasady przywozu paliw do kraju i znacznie ograniczy szarą strefę handlu paliwami. Należy wprowadzić obowiązek zapłaty VAT od paliw w przypadku nabyć wewnątrzwspólnotowych, w najkrótszym możliwym terminie od dnia ich wprowadzenia do składu podatkowego lub miejsca odbioru wyrobów akcyzowych albo z chwilą przemieszczenia paliw na terytorium Litwy. Efektem takich działań będzie wzrost legalnej sprzedaży benzyn silnikowych i olejów napędowych.

Postulujemy również wprowadzenie systemu sprawnej kontroli, który:

ograniczy możliwości wykorzystywania sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych
wyeliminuje z obrotu gospodarczego firmy pozorujące prowadzenie działalności gospodarczej, które oszukują uczciwych przedsiębiorców
umożliwi uzyskiwanie danych do odpowiednio szybkiej reakcji oraz analiz finansowych, które pozwolą na identyfikację przepływów charakterystycznych dla wyłudzeń skarbowych

Ulepszymy system monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów, który powinien objąć paliwa, alkohole, susz tytoniowy, towary do produkcji papierosów, leki zagrożone brakiem dostępności dla litewskich pacjentów.
Proponujemy wprowadzenie systemu kas online, które w czasie rzeczywistym umożliwią automatyczne i bezpośrednie przekazanie danych o zobowiązaniu podatkowym za zakupione/sprzedane towary do systemu podatkowego. Będzie to ważny krok w uszczelnianiu podatku VAT na ostatnim etapie obrotu, czyli sprzedaży detalicznej. Gromadzenie danych z kas online pozwoli bowiem na kontrolę i monitorowanie bieżącej sprzedaży, co ograniczy szarą strefę i będzie sprzyjać uczciwej konkurencji w handlu. Zaproponowane rozwiązania zapewnią dodatkowe pieniądze na realizację polityki społecznej państwa.

WSPARCIE DLA KRAJOWEGO BIZNESU

Kolejną grupą struktur biznesowych, która jest na Litwie w sposób nieuzasadniony zbytnio uprzywilejowana są duże centra handlowe, które płacą mniejsze podatki niż ich konkurenci trudniący się w sektorze handlu detalicznego, czyli przedsiębiorstwa drobne i średnie, często rodzinne. Z tego względu proponujemy opodatkowanie zysku generowanego przez podmioty handlu detalicznego (centrów handlowych) przewyższającego miesięczną kwotę 45000 EUR, a wpływy z podatku proponujemy skierować do samorządów, które uzyskałyby możliwość pokrycia wydatków z tytułu zbiórki, segregacji i recyklingu odpadów.

Proponujemy zniesienie pułapu wysokości składek do Zarządu Funduszu Państwowego Ubezpieczenia Społecznego (lit. SODRA), który jeszcze bardziej zwiększa niesprawiedliwość podatkową pomiędzy osobami zarabiającymi dużo a otrzymującymi mniejsze wypłaty – szczególnie dotkliwe w sytuacji recesji wywołanej przez epidemię koronawirusa. Proponujemy, by w stosunku do osób otrzymujących minimalne wynagrodzenie stosowany był symboliczny podatek w wysokości 1 euro bowiem sama nazwa wskazuje, że są to najmniejsze z możliwych dochodów pracującego mieszkańca.

PROGRAM „LOKAL UŻYTKOWY ZA 1 EUR”

Mając na celu poprawę warunków do inwestowania oraz tworzenie nowych miejsc pracy proponujemy gruntowną rewizję trybu opodatkowania pracy i przedsiębiorstw, które są społecznie odpowiedzialne, uczciwie płacą wynagrodzenia oraz odprowadzają podatki do budżetu państwa. Ponadto chcemy, aby na prowincji i dalekie od wielkich miast lokale użytkowe pozostające w zasobie państwowym lub samorządowym, które nie mogą przez dłuższy okres znaleźć najemcy były oferowane za symboliczne 1 euro firmom rodzinnym przez okres 1 roku. Program „lokal użytkowy za 1 EUR” wspomoże rozwój przedsiębiorczości wśród mieszkańców zwłaszcza na prowincji.

SILNY BANK KRAJOWY

Banki posiadają wielką władzę – władzę tworzenia pieniądza (w postaci oprocentowanego długu). Władza ta służy ich prywatnym właścicielom (głównie zagranicznym). Zyski z tworzenia pieniądza lądują w prywatnych kieszeniach i są transferowane poza granice społeczności lokalnej, a nawet kraju. Czas, żeby banki zaczęły służyć społeczeństwu i społecznościom lokalnym na Litwie i powróciły do roli instytucji zaufania publicznego. Naszym zdaniem należy więc promować ideę banków samorządowych, czyli wspólnotowych, pełniących rolę służebną wobec społeczności, w której funkcjonują (jak krew, która służy całemu organizmowi). Na banku spoczywa wyjątkowa odpowiedzialność moralna, ponieważ jest on strażnikiem uczciwości obrotu gospodarczego.

Oprocentowanie kredytów w takich bankach będzie mogło być znacznie niższe, ponieważ bank ten statutowo będzie spełniał również nałożony na niego przez samorząd cel w postaci wspomagania społeczności lokalnej. Jego akcjonariuszami nie będą prywatni inwestorzy, których celem jest maksymalizacja zysku za wszelką cenę. Da to wielu miastom i ich mieszkańcom znaczne oszczędności, a generowane zyski w postaci odsetek będą zostawać na miejscu, nie drenując lokalnego rynku z pieniądza. To idea ponad podziałami, która powinna połączyć wszystkie środowiska i ugrupowania polityczne bez względu na ich orientację. Za obsługę wspomnianych wyżej banków samorządowych powinny odpowiadać istniejące placówki państwowego operatora pocztowego. To pozwoli na ograniczenie kosztów takiego projektu, a zatem przedstawienie mieszkańcom atrakcyjniejszej oferty.

OSTROŻNA POLITYKA MIGRACYJNA

Migracja stała się dzisiaj bodajże najbardziej uniwersalnym zjawiskiem obejmującym cały świat. Ludzie migrują w poszukiwaniu pracy, lepszych warunków życia, wolności czy bezpieczeństwa.

Litwa boryka się z niezwykle palącym problemem, jakim jest zmniejszająca się liczba mieszkańców. Dzieje się tak z powodu zwiększonej emigracji, do której zmniejszenia będziemy dążyli przy użyciu narzędzi gospodarczych, polepszając warunki do życia na Litwie i czyniąc starania w celu sprawienia, by ci, którzy wyjechali, wrócili do kraju. Kierunki rozwiązania tego problemu są przewidziane w niemal każdym punkcie niniejszego programu wyborczego, ze szczególnym akcentowaniem społecznej polityki prorodzinnej oraz przy użyciu zakładanych przez nas narzędzi walki z korupcją.

Opracujemy skuteczny i kompleksowy pakiet narzędzi, które mają chronić Litwę przed utratą najcenniejszego potencjału ludzkiego w związku z emigracją. Stworzymy możliwie najprzychylniejsze warunki prawne i inne do powrotu do kraju emigrantów gospodarczych – obywateli Litwy. Opowiadamy się przeciwko podwójnemu opodatkowaniu dochodów emigrantów. Jeśli emigranci legalnie pracują za granicą i płacą tam podatki, ich dochody nie mogą być po raz drugi opodatkowane w naszym kraju. Niemniej, będziemy wspierali i zachęcali obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej do osiedlania się na Litwie i odprowadzania w naszym kraju podatków przez system zachęt i zwolnień podatkowych. Obecna sytuacja związana z epidemią i dobre efekty w ograniczaniu epidemii w naszym kraju mogą być ważnym argumentem dla planowania przez obywateli UE możliwości zamieszkania na Litwie. Powinniśmy dążyć do wypracowania konkurencyjnych względem innych krajów Unii warunków zarejestrowania działalności gospodarczej w sytuacji, gdy zainteresowany podmiot zadeklaruje zatrudnienie obywateli Litwy na umowę o pracę na czas nieokreślony w branżach innowacyjnych, tj. tych, których rozwój dla naszego państwa jest istotny.

CZTERY FILARY BEZPIECZEŃSTWA MILITARNEGO LITWY

Polityka bezpieczeństwa naszego państwa musi obejmować ochronę obywateli przed jakimikolwiek zagrożeniami zewnętrznymi, a jej celem powinno być zachowanie niepodległości państwa i jego suwerenności. Aby to osiągnąć konieczne jest redukowanie międzynarodowego ryzyka i sporów oraz odpowiednie wyszkolenie i wyposażenie wojska. Pamiętać przy tym należy o tym, że we współczesnym świecie w coraz większym stopniu siły zbrojne nie są jedynym instrumentem bezpieczeństwa militarnego, a zapewnienie bezpieczeństwa nie leży jedynie w gestii jednego państwa, lecz w zdecydowanej większości przypadków w ramach uczestnictwa w sojuszu militarnym, politycznym, czy też gospodarczym. Te niezbędne warunki bezpieczeństwa Litwy zapewnia dzisiaj członkostwo naszego kraju w NATO i Unii Europejskiej, co sprzyja dobrze rozwijającej się współpracy wielostronnej z państwami sojuszniczymi. Bez wątpienia bezpieczeństwo militarne odgrywa jedną z głównych ról w procesie kształtowania bezpieczeństwa państwa. Jednakże nasze zaangażowanie w sojusze międzynarodowe nie może być jedynym ogniwem litewskiej polityki obronnej. Opowiadamy się za nowoczesnym system bezpieczeństwa państwa opartym na czterech filarach:

Sojuszach w ramach NATO
Profesjonalnej zawodowej armii
Nowoczesnym uzbrojeniu wojska
Promowaniu kultury fizycznej i sportów strzeleckich wśród młodzieży

Zgodnie z zobowiązaniami międzynarodowymi, jakie powzięło nasze państwo, są zwiększane wydatki na obronność. Tym niemniej w dziedzinie obronności powinniśmy nie tylko rozstrzygać kwestie finansowania, ale przede wszystkim podnosić temat efektywności wydatków na obronę kraju. Należy prowadzić politykę zakupu nie przestarzałego sprzętu o wątpliwym potencjale wojskowym, ale inwestować w nowoczesną i skuteczną broń. Dodatkowo należy wykorzystać potencjał produkcyjny naszego kraju i możliwą do wytworzenia broń, zwłaszcza karabiny oraz amunicję produkować we własnym państwie. W ten sposób nie tylko wywiążemy się z zobowiązań międzynarodowych, ale przyczynimy się też do rozwoju gospodarczego Litwy oraz utrzymania miejsc pracy.

PRZYJAZNA POLITYKA ZAGRANICZNA

Litewska polityka zagraniczna musi służyć realizacji interesów państwowych, wspierać wzrost bezpieczeństwa i zamożności obywateli oraz umacniać pozycję międzynarodową naszego kraju. Nadrzędnym celem naszego programu zagranicznego jest przyjazne i odpowiedzialne prowadzenie polityki zagranicznej z naszymi wszystkimi sąsiadami, czyli Polską, Łotwą, Białorusią i Rosją. Poprzez wzmacnianie relacji z sąsiadami będziemy aktywizowali współpracę w dziedzinie gospodarki, nauki, współpracę technologiczną, kulturalną, w dziedzinie społecznej i ochrony środowiska. Lepsze relacje sąsiedzkie przyczynią się do zwiększenia kontaktów społecznych, kulturalnych, ale również ekonomicznych pobudzając tzw. mały handel przygraniczny. Za priorytet stawiamy wzmocnienie naszej pozycji w strukturach Unii Europejskiej i NATO, dzięki czemu będziemy w stanie lepiej i skuteczniej zapewnić naszym obywatelom bezpieczeństwo i dobrobyt oraz zapewnić lepsze warunki życia poprzez sprawne korzystanie z funduszy europejskich, zwłaszcza z funduszu spójności, którego zadaniem jest wyrównywanie różnic i dysproporcji pomiędzy państwami starej i nowej Unii.

Jesteśmy za prowadzeniem nowej, bardziej aktywnej polityki regionalnej w obszarze bałtyckim i środkowoeuropejskim w celu wykorzystania wzajemnych międzynarodowych relacji z naszymi partnerami do pobudzenia rozwoju gospodarczego na Litwie oraz zwiększenia naszego bezpieczeństwa, w tym energetycznego, w perspektywie najbliższych lat i dekad.

VIA BALTICA I RAIL BALTICA

Opowiadamy się za pełną realizacją koncepcji Via Baltica, częściowo zrealizowanej koncepcji drogi ekspresowej z Warszawy do Tallinna w Estonii, biegnącej z Polski przez Litwę i Łotwę do Estonii. Pełni ona rolę najważniejszego połączenia drogowego pomiędzy krajami bałtyckimi. Via Baltica wraz z kolejowym połaczeniem Rail Baltica jest elementem transeuropejskiego korytarza transportowego, którego celem jest wzmocnienie transportu w naszej części Europy. To ma niebagatelne znaczenie dla naszego eksportu, ekonomii oraz bezpieczeństwa państwa.

Plan rozbudowy tego połącznia kolejowego i drogowego jest realny, jeżeli Litwie dodatkowo zostanie przydzielonych około 1,64 mld euro. Pełna wartość tego projektu dla wszystkich krajów opiewa na 5,8 mld euro, z tym że Łotwa i Estonia znajdują się na początkowym stadium zaawansowania, natomiast Litwa już uczyniła pewien krok do przodu. Niektóre z wykonanych prac należy zmodernizować, dostosować do nowych wymagań. A zmodernizowanie już zrealizowanej części „Rail Baltica” cenowo może przewyższać wykonanie tego pierwszego etapu. Dlatego będziemy wnioskować do Unii Europejskiej o dodatkowe wsparcie dla tej ważnej inwestycji, która jest dla nas swoistym oknem na świat.

POPRAWA INFRASTRUKTURY DROGOWEJ

Wiemy, że jednym z najbardziej aktualnych problemów w naszym kraju jest zły stan dróg (ulic) lokalnych. Długość takich dróg wynosi około 60 000 km, tj. jest trzykrotnie większa niż długość dróg krajowych. Utrzymanie dróg o znaczeniu lokalnym oraz dróg żwirowych, a także zapewnienie bezpieczeństwa ruchu leży w gestii samorządów. Ruch na drogach staje się coraz bardziej intensywny, tymczasem infrastruktura drogowa nie zapewnia rozwoju gospodarczego i społecznego w regionach i nie spełnia oczekiwań mieszkańców. Poprawa sytuacji jest możliwa jedynie przy zapewnieniu należytego finansowania. Staraniami naszej frakcji w Sejmie pula środków skierowywanych do samorządów na drogi lokalne została zwiększona do 30% (wcześniej było to zaledwie 20%) ogólnej kwoty dostępnej w ramach programu wyasygnowanej na utrzymanie i rozwój dróg krajowych.

AWPL-ZChR proponuje w przyszłej kadencji zwiększenie finansowania kierowanego na utrzymanie dróg lokalnych co najmniej do 40% ogólnej sumy. Bardziej proporcjonalny podział środków zapewniłby bardziej efektywne utrzymanie dróg o znaczeniu lokalnym w miejscowościach wiejskich, utrzymanie ulic, chodników i podwórek w miastach i miasteczkach oraz zwiększyłby bezpieczeństwo ruchu drogowego na Litwie, a tym samym zmniejszyłby ilość wypadków drogowych.

ROLNICTWO

Litewskie rolnictwo jest ważne pod względem gospodarczym, społecznym, etnokulturowym oraz ochrony środowiska. W rolnictwie i przemyśle spożywczym tworzona jest znaczna część PKB Litwy. To jeden z ważniejszych sektorów produkujących na eksport. W dziedzinie rolnictwa nasz kraj ma jeszcze wiele niewykorzystanego potencjału. Mamy ogromne obszary ziemi nieuprawianej i opuszczonej. Wszyscy drobni rolnicy powinni zostać zwolnieni z podatku za ziemię rolną do 5 ha w miejscowościach wiejskich. Ulgi podatkowe za ziemię powinno się stosować w odniesieniu do właścicieli gruntów – osób fizycznych, w których rodzinach nie ma osób zdolnych do pracy lub którzy osiągnęli wiek emerytalny lub są nieletni. To szczególnie ważne w czasie przewidywanego spowolnienia związanego z epidemią koronawirusa.

Właściciel drobnego i średniego gospodarstwa rolnego jest całkowicie zależny od woli skupującego. Brak kooperacji w rolnictwie utrudnia rolnikom korzystanie z kredytowania bądź innych usług bankowych. Dlatego będziemy popierali kooperację rolników i będziemy dążyli do stworzenia na Litwie efektywnego systemu rolnictwa, który będzie przychylny dla rolników i przetwórców. Ponadto widzimy szanse dla rolnictwa we wsparciu w rozwoju agroturystyki. Widzimy możliwość silnego wsparcia ze strony władz dla rozwoju fotowoltaiki oraz budowy tzw. farm wiatrowych. Uznajemy za konieczne dalsze negocjowanie wzrostu dopłat bezpośrednich dla naszych rolników ze środków Unii Europejskiej w kolejnej perspektywie budżetowej, a także szanse na renegocjacje obecnej wysokości tych dopłat tak, aby ulegały sukcesywnemu zwiększeniu, a w ostateczności zrównaniu ze średnim poziomem dopłat w Unii Europejskiej. Wszyscy rolnicy w UE powinni być traktowani jednakowo, bez dzielenia ich na nową i starą Unię, ponieważ wymaga tego sprawiedliwość i solidaryzm europejski.

Opowiadamy się za przeniesieniem z Wilna Instytutu Nasiennictwa, a na ponad 300-hektarowej powierzchni jaką zajmuje, należy zaprojektować 3-4 tysiące działek pod budownictwo indywidualne w ramach rekompensaty za niezwrócone grunty, zagrabione w czasach sowieckich.

BIOPALIWA I ENERGETYKA

Wychodzimy z propozycją, by wykorzystać ten potencjał i wspierać produkcję biopaliw w naszym państwie miałoby to korzystny wpływ zarówno dla rolnictwa w naszym kraju, jak też gospodarki cieplnej, energetyki i rynku pracy. Po pierwsze, powszechne przejście na produkcję biopaliw w rolnictwie oznaczałoby zapoczątkowanie uprawiania około 300 tys. ha gruntów leżących obecnie odłogiem, a to z kolei pozwoliłoby na utworzenie około 10 tys. nowych miejsc pracy w miejscowościach wiejskich. Oprócz tego biopaliwa są tańsze niż gaz czy inne źródła energii. Rozwój tego sektora rolnictwa zwiększyłby ponadto niezależność energetyczną Litwy.

Nie ulega wątpliwości, że w naszej części Europy coraz większa rolę odgrywa dywersyfikacja dostaw paliw. ORLEN Lietuva jest częścią coraz silniejszej grupy kapitałowej ORLEN, która właśnie przejmuje kontrolę nad grupą LOTOS – firmą z branży poszukiwań, wydobycia oraz przetwórstwa ropy naftowej i dystrybucji produktów ropopochodnych. Widzimy możliwość, aby przez negocjacje z władzami Polski nie tylko korzystać szerzej z możliwości jakie daje dotychczasowa współpraca, ale też zwiększyć możliwości produkcji biopaliw w oparciu o komponenty wytwarzane przez rolników na Litwie przez ORLEN Lietuva i ich eksportu.

OCHRONA ŚRODOWISKA

Proponujemy zmniejszenie dla mieszkańców Litwy opłat za zbiórkę, segregację i recykling odpadów poprzez opodatkowanie dużych centrów handlu detalicznego, których miesięczne dochody przekraczają kwotę 45000 EUR. Część tego podatku należy skierować do samorządów, które mogłyby z tych pieniędzy częściowo pokryć wydatki z tytułu zbiórki, segregacji i recyklingu odpadów.

Będziemy wspierać tworzenie podstaw „zielonej gospodarki” jako bodźca rozwoju gospodarczego i społecznego poprzez wprowadzenie programów rozwoju energetyki odnawialnej i alternatywnej, szczególnie wspierając przemysł energooszczędny i niskoemisyjny. Będziemy wspierali propagowanie ekologicznego stylu życia od wieku przedszkolnego. Proponujemy wprowadzenie ulg podatkowych na produkty ekologiczne.

W ZDROWYM CIELE ZDROWY DUCH

Będziemy promowali sport jako jeden z najbardziej efektywnych sposobów na poprawę jakości życia i wzmacnianie zdrowia. Będziemy dążyli do zwiększenia możliwości uprawiania sportu nie tylko dla jego amatorów, ale wszystkich mieszkańców. Stworzymy warunki do uprawiania sportu dla wszystkich, niezależnie od płci, wieku czy sprawności fizycznej. Będziemy wspierali organizowanie imprez rekreacyjnych i sportowych, opracujemy programy aktywności fizycznej dla osób starszych, osób niepełnosprawnych oraz grup wykluczonych społecznie, będziemy wspierali organizacje pozarządowe rozwijające ideę „sportu dla wszystkich”. Biorąc pod uwagę pogarszający się stan zdrowia dzieci i młodzieży zaproponujemy zwiększenie liczby lekcji wychowania fizycznego w szkołach.

Stworzymy sportowy model organizacyjny zintegrowany z systemem edukacji, który będzie działał na wszystkich poziomach edukacji i wychowania dzieci i młodzieży. Sport powinien stanowić ważny element edukacji i promocji aktywności fizycznej dzieci i młodzieży. Zaproponujemy też wypłacanie stypendiów sportowych dla młodzieży mającej predyspozycje sportowe i będziemy przekonywali do rozwoju infrastruktury dla sportu zawodowego. Uważamy, że reprezentowanie Litwy w zawodach sportowych poza zaszczytem jest też dobrą reklamą dla naszego kraju. Zatem osiąganie przez naszych zawodowych sportowców jak najlepszych rezultatów w ich dyscyplinach leży w interesie państwa.

STYL ŻYCIA I EKOLOGIA

Będziemy również promować zdrowy styl życia i wybór produktów ekologicznych, w celu uregulowania rynku przez konsumentów, wybierających zdrowsze produkty – tak żywności, jak i artykułów gospodarstwa domowego, czego skutkiem byłoby wytwarzanie przez producentów produktów przyjaznych środowisku. Zaproponujemy wprowadzenie opłat recyklingowych za torby foliowe, które nie zawierają co najmniej 30 proc. plastiku pochodzącego z recyklingu. Jednocześnie zaproponujemy zwolnienie z VAT toreb papierowych używanych w handlu detalicznym. Wprowadzimy całkowity zakaz importowania na Litwę odpadów komunalnych, a także zwiększymy kary za umyślne zanieczyszczenie środowiska naturalnego, nieludzkie traktowanie zwierząt czy zaprószenie ognia na terenach leśnych.

KULTURA I DZIEDZICTWO

Zapewnimy dostęp do kultury wszystkim mieszkańcom – niezależnie od różnic demograficznych. Będziemy podejmować działania przeciwko kulturowemu wykluczeniu poszczególnych osób, grup społecznych, grup wiekowych (w szczególności osób starszych, poprzez takie działania, jak wspieranie tworzenia uniwersytetów trzeciego wieku czy amatorskich ruchów artystycznych starszego pokolenia), jak również pewnych regionów kraju. W celu rozwiązania tego problemu proponujemy stworzenie spójnego systemu zwalczającego fizyczne, finansowe, komunikacyjne i informacyjne bariery utrudniające dostęp do kultury.

Litwa może się pochwalić wspaniałym dziedzictwem kulturowym i historycznym. Będziemy dbali o to dziedzictwo, będziemy dążyli do tego, by dziedzictwo kulturowe naszych przodków – dzieła sztuki, pomniki przyrody i architektury, zabytkowe cmentarze – znalazły się pod należytą ochroną i stały się ważną lekcją historii dla przyszłych pokoleń.

EDUKACJA KULTURALNA

Mając na celu kształtowanie kompetencji międzykulturowych wśród młodego pokolenia na Litwie, będziemy promowali społeczną edukację kulturalną. Podczas takich zajęć młode osoby miałyby możliwość kontaktu z żywą kulturą – niezależnie od miejsca rozlokowania placówki oświatowej. Wdrożymy system dotacyjny, beneficjentami którego byłyby instytucje artystyczne realizujące edukacyjne programy skierowane do dzieci i młodzieży. Będziemy promowali i wspierali artystycznie uzdolnioną młodzież – będziemy czuwali nad ich debiutem i dalszym rozwojem kariery.

Będziemy popularyzowali czytanie poprzez przeprowadzanie ogólnokrajowych akcji czytania, w których uczestniczyliby w pierwszej kolejności młodzi mieszkańcy; opracujemy i będziemy realizowali szeroko zakrojone programy skierowane na popularyzację klasyki litewskiej i światowej oraz literatury współczesnej i na szerzenie wiedzy na temat kultury. Polepszymy warunki pracy bibliotek, zwiększymy zasoby książkowe w bibliotekach, poczynimy starania w celu polepszenia sytuacji społecznej i materialnej autorów i tłumaczy.

Szczególną uwagę skierujemy na promowanie kultury narodowej. Będziemy dążyli do zachowania dziedzictwa kulturowego, architektury i wartości historycznych stworzonych przez wszystkie narody mieszkające na tych ziemiach od czasów Wielkiego Księstwa Litewskiego – Polaków, Rosjan, Białorusinów, Żydów, Tatarów. Będziemy wspierali inicjatywy organizacji pozarządowych i grup nieformalnych skierowane na rozwój kreatywności, zachowanie dziedzictwa kulturowego, promowanie sztuki. Stworzymy warunki do tworzenia lokalnych kółek artystycznych, zwłaszcza w miejscowościach wiejskich i miasteczkach.

ROZWIJANIE DUCHOWOŚCI

Wszystkie nasze dążenia polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturalne są niezmiernie ważne, ale najważniejsza jest nasza kondycja duchowa. Jedynie osoby, które wierzą w Boga, potrafią wybaczyć, kochać, dzielić się dobrem, budować szczęśliwe otoczenie wokół siebie. Kiedy w naszym sercu są pokój i spokój, możemy je zaszczepić również w naszych rodzinach, społeczeństwie i całym państwie.

Amerykański uczony Josh McDowell ogłosił zadziwiającą statystykę, że młodzież, która swoją wiarę opiera na Piśmie Świętym, jest 10,6 razy mniej skłonna do używania narkotyków, 4 razy mniej skłonna do kradzieży, 5,5 razy mniej skłonna do samobójstw, 3,7 razy – do alkoholizmu, 3,4 razy – do skrzywdzenia innego człowieka. To właśnie jest ekonomia oraz oszczędzanie środków budżetowych, szczególnie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Ministerstwa Oświaty, Nauki i Sportu.

Panująca w Europie kultura postmodernistyczna, odrzucając obiektywną prawdę, wzbudza coraz większe zamieszanie w życiu duchowym i społecznym. Negowanie takich wartości, jak życie w swym pełnym cyklu od poczęcia do naturalnej śmierci, rodziny jako owocu miłości mężczyzny i kobiety, ich odpowiedzialności za siebie nawzajem i za potomstwo, życia jakby nie było Boga, przygotowuje glebę dla różnych dziwnych, ekstremalnych, amoralnych czynów i skłonności. Przeciwstawimy się jasno próbie wywołania na Litwie rewolucji kulturowej o podłożu neomarksistowskim. Nie dopuścimy do redefiniowania instytucji małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, a także nie dopuścimy do promowania w szkołach ideologii gender. Dzieci powinny być wychowywane zgodnie ze światopoglądem rodziców. Tradycja i prawo naturalne przez setki lat pozwoliły zachować na Litwie podstawowe zasady etyczne i moralne. Chcemy, aby Litwa i jej mieszkańcy żyli w spokoju i dostatku, w zgodzie z naszymi sąsiadami z Polski, Rosji, Łotwy oraz Białorusi wypracowanej w oparciu o dialog, poszanowanie i partnerstwo w relacjach. Chcemy szukać tego co łączy nas, a nie dzieli czy osłabia naszą państwowość. Tego wymaga od nas nasza historia i odpowiedzialność za pomyślność przyszłych pokoleń obywateli Litwy.

***

Bez względu na narodowość, przekonania polityczne, status społeczny – wszyscy potrzebujemy pokoju i spokoju. Z tego względu wszystkie nasze plany i oczekiwania, jakie zawarliśmy w niniejszym programie, zawierzamy Bogu i wierzymy, że da nam wystarczająco dużo siły, mądrości i zdrowia, by założenia te realizować na rzecz wszystkich obywateli naszego kraju.

Wartości chrześcijańskie, wartości tradycyjnej rodziny, sprawiedliwość społeczna i uczciwa polityka – są to podstawowe hasła AWPL-ZChR.

Tak nam dopomóż Bóg!

Zatwierdzono na konferencji AWPL-ZChR

Waldemar Tomaszewski, przewodniczący AWPL-ZChR

Wilno, 27.07.2020 r.

Podstawowe hasła AWPL-ZChR:

O wartości chrześcijańskie!
O wartości tradycyjnej rodziny!
O sprawiedliwość społeczną!
O uczciwą politykę!